जागतिक बुद्धिबळाचा राजा ठरला – गुकेश डोम्माराजू
जागतिक बुद्धिबळाचा राजा ठरला – गुकेश डोम्माराजू
King of chess
जागतिक बुद्धिबळाचा राजा ठरला – गुकेश डोम्माराजू. भारतीय बुद्धिबळपटू गुकेश डोम्माराजू याने इतिहास रचत १८ व्या वर्षी सर्वात कमी वयाचा वादविवाद नसलेला जागतिक बुद्धिबळ विजेता बनण्याचा मान मिळवला आहे.
स्पर्धेतील ऐतिहासिक विजय
गुकेशने सिंगापूर येथे झालेल्या चुरशीच्या सामन्यात चीनच्या विद्यमान विजेत्या डिंग लिरेनचा पराभव करत हे यश संपादन केले. १४ सामन्यांच्या मालिकेत गुकेशने ७.५ गुण मिळवले, तर डिंग लिरेन ६.५ गुणांवर राहिला. अंतिम सामन्यात डिंगने वेळेच्या दबावाखाली गंभीर चूक केली, ज्याचा फायदा घेत गुकेशने विजय निश्चित केला.
गॅरी कास्पारोव्हचा विक्रम मोडला
गुकेशने हा विक्रम गॅरी कास्पारोव्हच्या आधीच्या विक्रमावर मात करत केला, ज्यांनी २२ व्या वर्षी जागतिक विजेतेपद मिळवले होते. गुकेशचा प्रवास अतिशय वेगाने घडला; त्याने १२ व्या वर्षी ग्रँडमास्तर किताब मिळवला आणि पुढे सातत्याने उत्कृष्ट कामगिरी केली.
भारतीय बुद्धिबळाचा मोठा क्षण
गुकेशच्या विजयामुळे भारतीय बुद्धिबळाला नवा अध्याय मिळाला आहे. विश्वनाथन आनंदनंतर जागतिक विजेतेपद मिळवणारा गुकेश हा दुसरा भारतीय खेळाडू ठरला आहे. आनंद, ज्यांनी गुकेशला मार्गदर्शन केले आहे, त्यांनी आपल्या शिष्याच्या यशावर अभिमान व्यक्त केला.
प्रशंसा आणि प्रेरणा
गुकेशच्या यशाबद्दल भारतीय सरकार आणि बुद्धिबळ समुदायाकडून अभिनंदनाचा वर्षाव झाला आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदींनी त्याला त्याच्या अपवादात्मक प्रतिभा, मेहनत, आणि दृढनिश्चयासाठी कौतुक केले.
तरुणांसाठी प्रेरणादायी व्यक्तिमत्त्व
गुकेशचा विजय केवळ भारतीय बुद्धिबळाला नवी ओळख देणारा नाही, तर जगभरातील तरुण बुद्धिबळपटूंना प्रेरणा देणारा आहे. त्याने दाखवून दिले की वय यशाच्या आड येऊ शकत नाही.
गुकेश डोम्माराजूचे हे ऐतिहासिक यश भारतीय बुद्धिबळाच्या समृद्ध परंपरेत नवा अध्याय घडवत आहे.
गुकेश डोम्माराजू, ज्याला डि. गुकेश म्हणून ओळखले जाते, हा भारतीय बुद्धिबळाचा एक अत्यंत तेजस्वी तारा आहे. २९ मे २००६ रोजी तामिळनाडूच्या चेन्नई येथे जन्मलेला गुकेश बुद्धिबळाच्या क्षेत्रात आपल्या विलक्षण प्रतिभेमुळे आणि कठोर परिश्रमामुळे अल्पवयातच प्रसिद्ध झाला आहे.
लहानपण आणि बुद्धिबळाशी ओळख
गुकेशचा बुद्धिबळाचा प्रवास सातव्या वर्षी सुरू झाला. त्याचे वडील डॉ. रजनीकांत डोम्माराजू (ईएनटी तज्ज्ञ) आणि आई पद्मा (सूक्ष्मजीवशास्त्रज्ञ) यांनी त्याच्या खेळातील रुची ओळखली आणि त्याला पूर्ण पाठिंबा दिला. त्यांनी गुकेशला बुद्धिबळ अकादमीत दाखल केले, जिथे त्याची नैसर्गिक क्षमता उघड झाली. स्थानिक आणि राष्ट्रीय स्पर्धांतील सुरुवातीच्या यशामुळे त्याचा आत्मविश्वास वाढला आणि लहान वयोगटातील स्पर्धांमध्ये तो अग्रगण्य ठरला.
जागतिक विक्रम आणि ग्रँडमास्तर किताब
गुकेशला जानेवारी २०१९ मध्ये जागतिक बुद्धिबळ महासंघाने ग्रँडमास्तर (GM) म्हणून घोषित केले. वयाच्या फक्त १२ वर्षे ७ महिने आणि १७ दिवसांवर, तो जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचा सर्वात तरुण ग्रँडमास्तर ठरला. हा विक्रम त्याने कमी कालावधीत सर्व GM नॉर्म पूर्ण करून केला.
गुकेशच्या या कामगिरीमुळे जागतिक बुद्धिबळ वर्तुळाचे लक्ष त्याच्याकडे वेधले गेले आणि त्याला एक मोठ्या आश्वासक प्रतिभा म्हणून मान्यता मिळाली.
खेळशैली आणि वैशिष्ट्ये
गुकेश त्याच्या आक्रमक आणि सर्जनशील खेळासाठी ओळखला जातो. त्याची खेळशैली माजी जागतिक विजेता गॅरी कास्पारोव्ह यांच्याशी तुलना केली जाते. गुकेशला संधी शोधून पुढाकार घेण्याची क्षमता आहे, आणि जटिल परिस्थितीत तो कल्पकतेने आणि अचूकतेने खेळ करतो. त्याच्या खेळात धोरणात्मक लढतींचा समतोल आहे, ज्यामुळे तो उच्चस्तरीय स्पर्धकांशी लढण्यात यशस्वी ठरतो.
महत्त्वपूर्ण कामगिरी
गुकेशच्या कारकिर्दीतील काही प्रमुख यशस्वी क्षण:
1. आशियाई युवा बुद्धिबळ स्पर्धा: विविध वयोगटांमध्ये सुवर्णपदके जिंकली.
2. जागतिक कॅडेट बुद्धिबळ स्पर्धा: २०१८ मध्ये अंडर-१२ गटात सुवर्णपदक.
3. फिडे ऑनलाइन ऑलिम्पियाड २०२०: भारतीय संघाचा भाग म्हणून सुवर्णपदक.
4. २०२२ बुद्धिबळ ऑलिम्पियाड: भारताचे प्रतिनिधित्व करताना अनेक उच्च मानांकन असलेल्या खेळाडूंवर विजय मिळवला.
5. २७०० एलो पार करणे: २०२३ मध्ये, २७०० एलो रेटिंगच्या प्रतिष्ठित गटात सामील होऊन जागतिक स्तरावर आपले स्थान बळकट केले.
व्हाने आणि विकास
लहान वयात मोठ्या स्पर्धांमध्ये यश मिळवताना, गुकेशला वरिष्ठ स्तरावरील कठोर स्पर्धेला सामोरे जावे लागले. पण त्याने प्रत्येक अपयशातून धडा घेतला आणि सतत स्वतःला सुधारत राहिला. आंतरराष्ट्रीय दर्जाचे प्रशिक्षक आणि उच्चस्तरीय स्पर्धांमधून मिळालेला अनुभव त्याच्या यशासाठी महत्त्वाचा ठरला.
भारतीय बुद्धिबळातील योगदान
गुकेश भारतीय बुद्धिबळाच्या सुवर्ण पिढीचा एक भाग आहे, ज्यामध्ये रमेशबाबू प्रग्गनानंधा, निहाल सरीन, आणि अर्जुन एरीगैसी यांसारख्या प्रतिभांचा समावेश आहे. या खेळाडूंनी भारताच्या बुद्धिबळ क्षेत्राला जागतिक स्तरावर नेले आहे. गुकेशच्या यशामुळे अनेक तरुण खेळाडूंना प्रेरणा मिळाली आहे.
वैयक्तिक जीवन आणि भविष्याचे उद्दिष्ट
स्पर्धांच्या धकाधकीच्या वेळापत्रकातही गुकेशने आपले आयुष्य संतुलित ठेवले आहे. त्याची नम्रता आणि साधेपणा त्याच्या सहकाऱ्यांमध्ये आणि चाहत्यांमध्ये लोकप्रिय आहे. शिक्षणातही तो तितकाच प्रगतीशील आहे.
भविष्यात गुकेशचा उद्देश जागतिक बुद्धिबळ स्पर्धेत विजेतेपद मिळवण्याचा आणि जागतिक क्रमवारीत अजून उंच स्थान मिळवण्याचा आहे. त्याची मेहनत आणि कौशल्य पाहता, हे उद्दिष्ट गाठणे अशक्य नाही.
गुकेश डोम्माराजू यांची कथा ही मेहनत, चिकाटी आणि प्रतिभेची उत्कृष्ट उदाहरण आहे. चेन्नईतील एका छोट्या मुलापासून ते जागतिक बुद्धिबळाच्या आघाडीच्या खेळाडूपर्यंतचा त्याचा प्रवास खरोखर प्रेरणादायी आहे. त्याच्या पुढील वाटचालीसाठी गुकेशचे नाव बुद्धिबळाच्या
इतिहासात सुवर्णाक्षरांनी लिहिले जाईल, यात शंका नाही.
