रशियन वॅक्सीन करणार कॅन्सर वर इलाज

 

रशियन वॅक्सीन करणार कॅन्सर वर इलाज. रशियन शास्त्रज्ञ वैयक्तिकृत कॅन्सर लस विकसित करत आहेत, जी 2025 च्या सुरुवातीस रुग्णांसाठी उपलब्ध होण्याची शक्यता आहे. ही लस शरीराच्या रोगप्रतिकारक शक्तीला ट्यूमर पेशींविरुद्ध वाढवून विद्यमान कॅन्सरच्या उपचारासाठी तयार केली जात आहे.रशियाच्या आरोग्य मंत्रालयाने ही लस रुग्णांना मोफत देण्याचा मानस व्यक्त केला आहे. रेडिओलॉजी मेडिकल रिसर्च सेंटरचे महासंचालक अँड्रे काप्रिन यांनी सांगितले की ही लस प्रत्येक रुग्णासाठी वैयक्तिकृत असेल आणि कॅन्सर रोखण्याऐवजी त्याचा उपचार करण्यावर लक्ष केंद्रित करेल.

गामालेया रिसर्च सेंटरचे संचालक अलेक्झांडर गिंट्सबर्ग यांनी नमूद केले की ही लस ट्यूमरचा वाढ थांबवेल आणि कॅन्सर पसरू न देण्यास मदत करेल. प्राण्यांवर झालेल्या प्राथमिक चाचण्यांमध्ये ही लस ट्यूमर आणि मेटास्टेसिस पूर्णपणे नष्ट करत असल्याचे दिसून आले आहे.

ही लस मेसेंजर RNA (mRNA) तंत्रज्ञानाचा वापर करते, ज्यामुळे पेशींना विशिष्ट प्रथिने तयार करण्याचे निर्देश दिले जातात, जे कॅन्सरच्या पेशींविरुद्ध रोगप्रतिकारक शक्ती सक्रिय करतात. तसेच, कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) वापरून प्रत्येक रुग्णासाठी सुमारे सात दिवसांत वैयक्तिकृत उपचार योजना तयार केली जाते.

ही लस सध्या क्लिनिकल चाचण्यांच्या टप्प्यात आहे. जर यशस्वी ठरली, तर कॅन्सर उपचारांमध्ये मोठी क्रांती होण्याची शक्यता आहे.

रशियाने यापूर्वीही 2008 मध्ये “ऑन्कोफेज” नावाची किडनी कॅन्सरसाठी लस तयार केली होती. परंतु, त्याचा दीर्घकालीन प्रभाव आणि व्यापक स्वीकार यावर अजूनही संशोधन सुरू आहे.

mRNA लसीचे फायदे आणि तोटे

फायदे:

1. जलद विकास:

mRNA लसींचे उत्पादन वेगाने करता येते, कारण त्या पारंपरिक पद्धतींप्रमाणे विषाणूंची लागवड करण्याऐवजी संश्लेषण प्रक्रियेवर अवलंबून असतात.

हे COVID-19 साथीच्या वेळी Pfizer-BioNTech आणि Moderna लसींमुळे सिद्ध झाले.

2. सुलभ सानुकूलन:

या तंत्रज्ञानाचा वापर करून नव्या विषाणू प्रकारांना किंवा इतर आजारांना लक्ष्य करण्यासाठी लसी सहज बदलता येतात.

3. मजबूत रोगप्रतिकारक प्रतिसाद:

mRNA लसी नैसर्गिक संसर्गाची नक्कल करून मजबूत रोगप्रतिकारक प्रतिसाद निर्माण करतात. त्या पेशींना अँटीजेन तयार करण्याच्या सूचना देतात, ज्यामुळे प्रतिकारशक्ती सक्रिय होते.

4. संसर्गजन्य नसणे:

जिवंत-निर्बलित लसींपेक्षा, mRNA लसी जिवंत रोगजंतूंचा वापर करत नाहीत, त्यामुळे आजार निर्माण होण्याचा धोका कमी होतो.

5. मोठ्या प्रमाणावर उत्पादन:

या लसी प्रमाणित उत्पादन प्रक्रियांचा वापर करून मोठ्या प्रमाणावर तयार केल्या जाऊ शकतात.

6. विविध अनुप्रयोग:

संसर्गजन्य आजारांव्यतिरिक्त, mRNA तंत्रज्ञानाचा वापर कॅन्सर उपचार, वैयक्तिक औषधोपचार, आणि दुर्मीळ आनुवंशिक विकारांसाठीही केला जात आहे.

तोटे:

1. साठवणूक आव्हाने:

अनेक mRNA लसींना अल्ट्रा-कोल्ड साठवणूक (-70°C, उदा. Pfizer लस) आवश्यक असते, ज्यामुळे कमी संसाधन असलेल्या भागांमध्ये वितरण कठीण होते.

2. तात्पुरते दुष्परिणाम:

ताप, थकवा, आणि इंजेक्शनच्या ठिकाणी वेदना यांसारखे सामान्य दुष्परिणाम दिसून येतात. हे सहसा सौम्य असतात पण अस्वस्थता निर्माण करू शकतात.

3. दीर्घकालीन माहितीचा अभाव:

तंत्रज्ञान नवीन असल्यामुळे, दीर्घकालीन सुरक्षा आणि परिणामकारकतेचा डेटा अजूनही गोळा केला जात आहे.

4. खर्च:

उत्पादन आणि साठवणूक आवश्यकतांमुळे mRNA लसी पारंपरिक लसींपेक्षा महाग आहेत.

5. स्थिरतेच्या समस्या:

mRNA नैसर्गिकरित्या अस्थिर असतो आणि योग्य साठवणूक व हाताळणी नसल्यास लवकर विघटित होतो.

6. दुर्मिळ दुष्परिणामांचा धोका:

mRNA COVID-19 लसीकरणानंतर, विशेषतः तरुण पुरुषांमध्ये मायोकार्डायटिस (हृदयाच्या स्नायूंना सूज येणे) यासारखे दुर्मिळ दुष्परिणाम नोंदवले गेले आहेत.

mRNA लसी वैद्यकीय विज्ञानातील एक मोठी क्रांती आहेत, ज्या आजारांवर जलद आणि सानुकूल उपाय देऊ शकतात. परंतु, साठवणूक, खर्च, आणि दीर्घकालीन माहितीच्या गरजेच्या स्वरूपात आव्हाने आहेत. संशोधन सुरू असताना, या लसी संसर्गजन्य आजारांच्या प्रतिबं

धाबरोबरच, दीर्घकालीन आणि आनुवंशिक परिस्थितींसाठीही उपचार पद्धती बदलण्याची क्षमता बाळगतात.

 

mRNA लसीवर काम करणाऱ्या भारतीय कंपन्या:

भारत mRNA लस तंत्रज्ञानाच्या विकासात महत्त्वाची भूमिका बजावत आहे, आणि अनेक भारतीय कंपन्या या क्षेत्रात सक्रिय आहेत.

1. जेनोव्हा बायोफार्मास्युटिकल्स:

पुण्यातील जेनोव्हा बायोफार्मास्युटिकल्सने भारताची पहिली स्वदेशी mRNA COVID-19 लस, GEMCOVAC-19, विकसित केली आहे.

या लसीला भारताच्या औषध नियंत्रक (DCGI) कडून आपत्कालीन वापरासाठी मान्यता मिळाली आहे.जेनोव्हा च्या या यशामुळे भारताच्या लस विकास क्षमतेत मोठी भर पडली आहे.

(स्रोत: pib.gov.in)

2. बायोलॉजिकल ई:

हैदराबादस्थित बायोलॉजिकल ई कंपनीला जागतिक आरोग्य संघटनेच्या (WHO) mRNA तंत्रज्ञान हस्तांतरण हबने तंत्रज्ञान देण्यासाठी निवडले आहे.

या सहकार्यामुळे कंपनीच्या mRNA लसी तयार करण्याच्या क्षमतेत वाढ होईल आणि जागतिक स्तरावर लस सहज उपलब्ध होईल.

(स्रोत: who.int)

3. एमक्योर फार्मास्युटिकल्स:

एमक्योर, जेनोव्हा बायोफार्मास्युटिकल्सच्या उपकंपनीमार्फत, mRNA लस विकासात गुंतलेली आहे.

मे 2024 मध्ये, एमक्योरने अमेरिकन कंपनी HDT बायोसोबत mRNA लस तंत्रज्ञानावर झालेला कायदेशीर वाद सोडवला आणि दीर्घकालीन सहकार्याचा करार केला.(स्रोत: reuters.com)

इतर कंपन्यांचे योगदान:

2021 च्या अहवालानुसार, सिप्ला, डॉ. रेड्डीज, सन फार्मा, बायोकॉन यांसारख्या 55 भारतीय कंपन्या mRNA लस तयार करण्याच्या तांत्रिक क्षमतेने सज्ज आहेत. (स्रोत: fortuneindia.com)

भारतीय कंपन्यांचे हे योगदान mRNA लस तंत्रज्ञानातील भारताची प्रगती दाखवते. त्यामुळे भारत जागतिक औषधनिर्मिती क्षेत्रात महत्त्वाची भूमिका बजावण्याच्या दिशेने वाटचाल करत आहे.

कॅन्सरवरील या नव्या उपचार पद्धतींकडे सकारात्मक दृष्टिकोनाने पाहणे आवश्यक आहे. मात्र, क्लिनिकल चाचण्यांचे आणि वैज्ञानिक विश्लेषणांचे निष्कर्ष आल्यानंतरच या लसींच्या प्रभावाबद्दल नक्की

सांगता येईल.